夕阳在西山,素月上东岭。丛篁凝露光,澄波下天影。
清籁时淅淅,幽怀复耿耿。无人话夜凉,流萤度三径。
猜你喜欢
长日閒吟步紫苔,流光转眼熟黄梅。雄风豪雨将春去,浊垢深泥少客来。
老柘叶稀愁茧瘦,草田水漫厌鹃催。题诗问讯王文学,怀抱何时一笑开。
麻姑撒米作丹砂,湘子能开顷刻花。如此指头如此手,吟坛只许问仙家。
春心炼雪,腻靥凝酥,韶华淡到无痕。本色天然,清艳肯映朱门。
吟边又来瘦鹤,认疏香、应误黄昏。瑶台畔、问冰霜多少,酝酿仙根。
一任闲评轻薄,有澄潭明月,自证前身。梦断梨花,春去懒对芳樽。
瑶阶露华如画,正缟衣、孤立销魂。台洞远,付相思,流水冷云。
冷艳宜邀名士赏,亭亭玉立横塘。淤泥不染自芬芳。
清如君子品,淡爱美人妆。
料得前身应是月,瑶台旧梦难忘。皈依佛座乞慈航。
苦心参色相,低首礼空王。
苦竹编篱茅覆瓦,海田久废重耕。相逢还说廿年兵。
寒潮冲战骨,野火起空城。
门户凋残宾客在,凄凉诗酒侯生。西风又起不胜情。
一篇思旧赋,故国与浮名。
酒曹怀璧暂投閒,俄许朱轓未赐环。殿阁凉生应在眼,宫门驺唱合趋班。
凤皇观德翔千仞,虎豹窥人碍九关。只恐苍生倾望久,未容投绂老家山。
祖席离歌,长亭别宴(yàn)。香尘已隔犹回面。居人匹马映林嘶(sī),行人去棹(zhào)依波转。
画阁魂消,高楼目断。斜阳只送平波远。无穷无尽是离愁,天涯地角寻思遍。
饯行酒席上唱完离别的悲歌,亭中散了离别的饮宴,香尘遮住了视线,离人仍频频回首。送行人的马隔着树林嘶叫,行人的船已随着江波渐去渐远。
画阁上我黯然魂消,上高楼望断天涯,夕阳下只见江波无边无垠。人世间无穷无尽的是离愁,我的心要飞到天涯地角寻他个遍。
参考资料:
1、唐圭璋.唐宋词选注.北京:北京出版社,1982:136.
2、李静等.唐诗宋词鉴赏大全集.北京:华文出版社,2009:226-227.
3、蘅塘退士等.唐诗三百首·宋词三百首·元曲三百首.北京:华文出版社,2009:185.
祖席:古代出行时祭祀路神叫“祖”。后来称设宴饯别的所在为“祖席”。长亭:旅途中的驿站,为送别之地。香尘:地上落花很多,尘土都带有香气,因称香尘。棹:同“櫂”,划船的桨。长的叫櫂,短的叫楫。这里指船。
两句是说“居人”在楼阁之上遥念“”行人。寻思:不断思索。两句是说从连接到天边的水波,引出无边无际的离愁,而有“思绕天涯”的感觉。
《踏莎行·祖席离歌》是宋代词人晏殊的作品,被选入《宋词三百首》。此词咏别情。上片写饯行的情景,开始写送别场面,然后分别从居者、行者两方面写离情,一方面表现居者依依难舍,另一方面叙写行人不忍离去;下片单从居者方面写对行者的思念,因行者从水路乘船走,所以仍紧扣水波写。全词融情于景,情境如画,勾勒出一幅春江送别图,语言含蓄婉转、平易而意旨深曲。
此词起二语,写在饯行的酒席上别情依依。“离歌”与“别宴”同属一事,而“别宴”又与“祖席”意同。此处不避重复,是为了强调送别的场面。“香尘”句,写刚分手时的情景:落花满地,尘土也带有芬芳的气息,已隔着漠漠的香尘,彼此还一再含情回顾。“回面”,虽未点明是“居人”还是“行人”,但可以想见双方都缱绻缠绵,不忍别去。四、五句从送者与行者分别写来,两相对照,令人尤难解颐。尽管频频回望对方,总有不能再看到的时候。一个小树林,隔断了人的视线,那马儿也象了解“居人”的心意,仰首长嘶,而“行人”已乘船渐行渐远,终于随着江流的曲折而隐没不见了。马嘶、棹转,从侧面衬托出别情之深。
过片两句,写“居人”登上画阁,不禁黯然魂消,凭倚高楼,独自含愁极望,惟见江波映照着落日余辉,伸展向遥远的天边,徒令人增添别恨而已。居人登楼,只是惘惘离怀,有所不甘,并不必为了继续目送行舟。词语不粘不脱,有悠然远意。
时间上,下片与上片亦不一定紧密衔接,登楼极目,只是别后的情事,遥念行人,无时能已。句中“只送”二字,怨极恨极而又无可奈何,语言平易而意旨深曲。收二句“无穷无尽是离愁,天涯地角寻思遍”,写别后的思量,自上句“平波远”三字化出。抒情主人公放纵自己的想象,让此情随波而去,绕遍天涯。由眼前的渺渺平波,引出无穷无尽的离愁,意境本已深远,再以“天涯地角”补足之,则相思相望之情几趋极致。
此词写饯别相送及别后的怀思,均情景逼真,含蕴无尽。如一幅丹青妙手绘的春江送别图,令读者置身其间,真切地感受到作者的缱绻深情。